Савол: «Савол берувчи айтадики: «Биз сизни «Инсон унга тушиб қолиб, қилаётган ишини токи куфр эканлигини билмагунича кофир бўлмайди», деганингизни эшитдик. Бу (сўз) мутлақо (умуман олганда) тўғрими?
Жавоб: «Бу (борада ҳукм) йўйилади. Яъни зоҳири. Бу мусулмон бўлган киши борасида куфр қилинувчи мавқега (тушиб қолишлиги) мумкин. Аммо кимки кофир бўлса, у ҳақида бундай дейилмайди. Кофир (асли ўзи) кофирдир. Лекин айримлари жоҳиллар. Ҳолбуки у, унга олдин (дучор) бўлган киши учун осондир. Агар суннат соҳиби унга йўлиқса... Аллоҳ уни олдидаги (эгаллаган) суннатга ҳидоят қилсин. Ҳамда бидъат ва ширкиётлар соҳиби унга дучор бўлса, у у билан (ўша амали) билан (аталаверади). Аммо мусулмон киши(дан содир) бўлса, (шариатга) мухолифликда (дейилади). Мана шу биз (яъни Аҳлу Сунна) уни устида бўлган асл-асосдир. Мусулмон киши фисқий бўлсин, бидъий бўлсин, куфрий бўлсин, (шариатга) мухолифлик (ҳукмига тушади). Уни мухолиф деб ҳукм қилинади. Шаръий далолат ила унга ҳукм қилинади. Шариат далолат қилган фисқий (мухолиф бўлди), бидъий (мухолиф бўлди, деб ҳукм қилинади). Илм ва басират аҳли мана шундан нарига ўтмаган. Улар буни (шариатга) хилоф иш тутиш, деб ҳукм қилишади. Шунингдек, улар ом-(хос бўлмаган, умумий) тариқада ҳукм қиладилар. «Ким бутга сажда қилса, кофир бўлибди», «Ким фарзлардан бир фарзни инкор қилса, кофир бўлибди», «Маст қилувчи ичимлик ичувчи, фосиқ бўлибди», «Қозиф (покдомон аёлни фоҳишадеювчи) киши - фосиқдир», деб (хоссатан эмас, омматан) айтишади. Ва ҳоказо...
Аммо муаййан (кишига ҳукм чиқариладиган) бўлса, яъни (масалан): фалончи кофир, пистончи фосиқ, анави бидъатчи деб... Унда фақатгина икки иш билангина ҳукм қилинади.
Биринчи: (Динга) мухолиф (эканлигини ифодаловчи) шаръий далолат, куфр ёки фисқ ёки бидъат (каби амалларни қилишлик).
Иккинчи: У васф қилинаётган воқеъликга (ҳақиқатда) лойиқ-муносиблиги ва қандай қилиб у сифатланаётган воқеъликга муносиб бўлишлиги?! (Ҳукмни қоим қиладиган) шартларда (уламоларнинг) ижмоси ҳамда монеъликларни кетишлиги билан (кофир, фосиқ ёки бидъатчи дея ҳукм чиқарилади).
Ва лиллаҳил ҳамд, муаллифи Шайх Муҳаммад ибн Усаймин роҳимаҳуллоҳ, «Қоваид ал-мусла» (китоблари)да шарҳим бўлиб, (унда шу масалани) ва аҳли илмни сўзларидан (фойдаланиб) ифодалаганман. Бу биз (яъни Аҳлу Сунна) доимо иқрор қилган (қоидамиздир). Ха (шундай). Бир неча ўлкаларда «Басират-ла, (бировни) фосиққа, бидъатчига ва кофирга чиқаришда шошқалоқликнинг хатаридан ҳазр-эҳтиёт қилдиришлик» мавзусида марузалар қилдим. (Жумладан) Қувайтда ва ундан бошқа (ўлкаларда маруза) қилдим. Ха... (Шайх иккиланяпдилар) шояд Мадинадаги баъзи масжидларда (маруза) қилган бўлсам».
Убайд ибн Абдуллоҳ ал-Жобирий ҳафизаҳуллоҳ
Манба: http://ar.miraath.net/fatwah/10113
Жавоб: «Бу (борада ҳукм) йўйилади. Яъни зоҳири. Бу мусулмон бўлган киши борасида куфр қилинувчи мавқега (тушиб қолишлиги) мумкин. Аммо кимки кофир бўлса, у ҳақида бундай дейилмайди. Кофир (асли ўзи) кофирдир. Лекин айримлари жоҳиллар. Ҳолбуки у, унга олдин (дучор) бўлган киши учун осондир. Агар суннат соҳиби унга йўлиқса... Аллоҳ уни олдидаги (эгаллаган) суннатга ҳидоят қилсин. Ҳамда бидъат ва ширкиётлар соҳиби унга дучор бўлса, у у билан (ўша амали) билан (аталаверади). Аммо мусулмон киши(дан содир) бўлса, (шариатга) мухолифликда (дейилади). Мана шу биз (яъни Аҳлу Сунна) уни устида бўлган асл-асосдир. Мусулмон киши фисқий бўлсин, бидъий бўлсин, куфрий бўлсин, (шариатга) мухолифлик (ҳукмига тушади). Уни мухолиф деб ҳукм қилинади. Шаръий далолат ила унга ҳукм қилинади. Шариат далолат қилган фисқий (мухолиф бўлди), бидъий (мухолиф бўлди, деб ҳукм қилинади). Илм ва басират аҳли мана шундан нарига ўтмаган. Улар буни (шариатга) хилоф иш тутиш, деб ҳукм қилишади. Шунингдек, улар ом-(хос бўлмаган, умумий) тариқада ҳукм қиладилар. «Ким бутга сажда қилса, кофир бўлибди», «Ким фарзлардан бир фарзни инкор қилса, кофир бўлибди», «Маст қилувчи ичимлик ичувчи, фосиқ бўлибди», «Қозиф (покдомон аёлни фоҳишадеювчи) киши - фосиқдир», деб (хоссатан эмас, омматан) айтишади. Ва ҳоказо...
Аммо муаййан (кишига ҳукм чиқариладиган) бўлса, яъни (масалан): фалончи кофир, пистончи фосиқ, анави бидъатчи деб... Унда фақатгина икки иш билангина ҳукм қилинади.
Биринчи: (Динга) мухолиф (эканлигини ифодаловчи) шаръий далолат, куфр ёки фисқ ёки бидъат (каби амалларни қилишлик).
Иккинчи: У васф қилинаётган воқеъликга (ҳақиқатда) лойиқ-муносиблиги ва қандай қилиб у сифатланаётган воқеъликга муносиб бўлишлиги?! (Ҳукмни қоим қиладиган) шартларда (уламоларнинг) ижмоси ҳамда монеъликларни кетишлиги билан (кофир, фосиқ ёки бидъатчи дея ҳукм чиқарилади).
Ва лиллаҳил ҳамд, муаллифи Шайх Муҳаммад ибн Усаймин роҳимаҳуллоҳ, «Қоваид ал-мусла» (китоблари)да шарҳим бўлиб, (унда шу масалани) ва аҳли илмни сўзларидан (фойдаланиб) ифодалаганман. Бу биз (яъни Аҳлу Сунна) доимо иқрор қилган (қоидамиздир). Ха (шундай). Бир неча ўлкаларда «Басират-ла, (бировни) фосиққа, бидъатчига ва кофирга чиқаришда шошқалоқликнинг хатаридан ҳазр-эҳтиёт қилдиришлик» мавзусида марузалар қилдим. (Жумладан) Қувайтда ва ундан бошқа (ўлкаларда маруза) қилдим. Ха... (Шайх иккиланяпдилар) шояд Мадинадаги баъзи масжидларда (маруза) қилган бўлсам».
Убайд ибн Абдуллоҳ ал-Жобирий ҳафизаҳуллоҳ
Манба: http://ar.miraath.net/fatwah/10113