Ибн Усаймин
Унинг тўлиқ исми: Абу Абдуллоҳ Муҳаммад ибн Солиҳ ибн Муҳаммад ибн ал-Усаймин ал-Муқбил ал-Вуҳайбий ат-Тамимий.
Абу Абдуллоҳ Қосимнинг иккита шаҳридан бири бўлган Унайза шаҳрида 1347 ҳижрий йилнинг 27 Рамазон куни дин ва истиқомат (тўғрилик) билан танилган оилада туғилган.
Шайх онасининг отаси бўлмиш шайх Абдурраҳмон ибн Сулаймон Оли Дамиғ раҳимаҳуллоҳ каби оиласининг баъзи кишиларидан таълим олган. Унга ٍٍҚуръон ўқиб ёдлаган, кейин эса илм ўрганишга йўналиб, хат, ҳисоб ва баъзи одоб фанларини ўрганди.
Шайхга заковат, олийҳиммат ва илмни қаттиқ талаб қилиш сифатлари берилган эди. У уламоларнинг мажлисларида ҳозир бўлиш учун талабаларнинг тиқилинчида ўтирарди. Бу уламоларнинг бошида шайх, аллома, муфассир, фақиҳ Абдурраҳмон ибн Носир ас-Саъдий эди.
У ёшлигидан кўп китоб ўқиган. Ўн беш ёшида "Зод ал-мустақний" ва "Ибн Моликнинг "Алфия"сини ёддан биларди.
Шайх илм талабида фақат Риёзга сафар қилган. Ўша пайтда 1372 ҳ.йилда илмий маъҳад очилиб шайх у ерда йўллиққан эди.
Шайхи Абдурраҳмон ас-Саъдий вафотидан сўнг шайх муҳаммад Солиҳ ибн Усайминнинг номзодини "Жомиъул-Кабир"га имом бўлиб шайхнинг ўрнига дарс бериш учун чиқаришди.
Шайх китоб ёзишга фақат 1382 йилда киришди. Унинг биринчи китоби "Фатху Роббул-барийя биталхисил-ҳамавия" эди. Бу шайхул-ислом Ибн Таймиянинг "Рисалатул-ҳамавия.
Шунинг учун ҳам тез орада Араб ярим оролида энг илмли одамлардан бўлди.
У киши Саудия Арабистонининг Катта уламолар Ҳайъатининг аъзоси, Ибн Сауд номли университетнинг устози ва бир масжиднинг имом-хатиби бўлган.
Риёзда шайх қолиб шайх Абдулазиз ибн Боздан дарс олиб, унга "Саҳиҳул-Бухорий", шайхул-ислом Ибн Таймиянинг баъзи рисолаларини ва баъзи фиқҳий китобларни ўқиб топширди.
Унинг шайхлари:
Шайх Абдурраҳмон ибн Сулаймон Оли Дамиғ раҳимаҳуллоҳ.
Шайх Абдурраҳмон ибн Носир ас-Саъдий раҳимаҳуллоҳ.
Шайх Абдулазиз ибн Боз раҳимаҳуллоҳ.
Шайх Муҳаммад Амин Шинқитий раҳимаҳуллоҳ.
Шайх Али ибн Муҳаммад ас-Солиҳий ҳафизаҳуллоҳ.
Шайх Муҳаммад ибн Абдулазиз ал-Мутоввиъ раҳимаҳуллоҳ.
Шайх Абдурраҳмон ибн Али ибн Авдан раҳимаҳуллоҳ.
Ибн ал-Усаймин умрининг кўп қисмини шариат илмларидан дарс беришга бағишлади. У киши қуйидаги тоифадаги одамларга дарс берарди:
1. Масжид қавмини. Чунки у киши имом-хатиб бўлган.
2. Талабаларни, чунки шайх Университетда дарс берарди.
3. Ҳаж ва умра вақтида икки ҳарамда сабоқ берарди.
4. Радиотингловчиларни, чунки у киши радио орқали кўп чиқарди.
5. Қийин масалалар бўйича фатво берарди, чунки Катта уламолар Ҳайъатининг аъзоси эди.
6. Китобхонларни, чунки у киши турли мавзуларда кўплаб китоблар ёзган.
7. Бир неча бор телефон орқали саволларга жавоб берган.
8. Интернетдан фойдаланувчиларни, чунки у ерда унинг махсус саҳифаси бор.
Шайх раҳимаҳуллоҳ ўз манҳажи (йўли)ни бир неча марта очиқ-ойдин қилиб берганки, у ўз шайхи аллома Абдурраҳмон ибн Носир Саъдийнинг манҳажи бўлиб, Жазира олимларининг барчаси ёки кўпи тутган йўлдан ташқаридир. (Жазира олимлари) фиқҳий масалаларда ҳанбалий мазҳабга суянган бўлиб Имом Аҳмад ибн Ҳанбалнинг фиқҳи бўйича "Зодул-мустақниъ" китобига асослангандир. Шайх Абдурраҳмон Саъдий эса ҳанбалий мазҳабини лозим тутмаслик ва кўпгина масалаларда унга тақлид қилмаслик билан танилган эди.
Шайх Саъдий кўп ҳолларда шайхул-ислом Ибн Таймия ва унинг шогирди Ибнул-Қоййимнинг фикрларига таяниб ҳанбалий мазҳабилан уларни устун тутарди. Унда муайян мазҳабга қотиб қолиш бўлмаган эди, балки у ҳаққа очиқ эди. Унинг бу сифати шогирди Ибн Усайминга ўтган.
Шайхнинг асарлари элликдан ошади.
Ибн ал-Усаймин 1421 ҳижрий йилда (1999 м.й.) 74 ёшда вафот этган.
Аллоҳ шайх Ибн ал-Усайминни Ўз раҳматига олсин!
«Роббингнинг йўлига ҳикмат ва яхши ваъз билан чақир, ҳамда улар билан энг гўзал услубда баҳс қилгин» (Наҳл: 125).
«Албатта Аллоҳ Ўзига (бирон нарсанинг) шерик қилинишини кечирмас. Шундан бошқа гуноҳларни Ўзи хоҳлаган бандалари учун кечирур» (Нисо: 48).